Arhitektura u filmu

Arhitektura i film predstavljaju šestu i sedmu umjetnost na tradicionalnoj estetskoj skali. Ni jedna ni druga nemaju jedinstvene definicije, nego više njih. I dok se arhitekturom smatra umjetnost oblikovanja prostora, film je umjetnički medijum koji se koristi vizuelnom dinamikom. Jedna bez druge ne mogu, a veoma često je arhitketura igrala veoma značajne uloge u filmovima, ponekad i glavne. Kako u pozorištu, tako i na filmu, scenografija pomaže gledaocima da zarone u priču i povjeruju u iluziju.

Ovo je spisak filmova u kojima smatram da je arhitektura odigrala ključnu ulogu, poređani su prema vremenu nastanka. Nadam se da cete i sami imati poneki prijdelog koji bih uvrstila na listu.

1.       Metropolis (1927), režiser Fritz Lang – Mogli bismo ga nazvati klasikom naučne fantastike. Radnje smještene u „futurističku urbanu utopiju“ , bavi se vječnim pitanjem razlike između radničke klase i vlasnika kapitala. U filmu su po prvi put upotrijebljeni neki od specijalnih efekata, on predstavlja najskuplji film snimljen do tada, a naknadno su snimljene brojne njegove interpretacije.

2.       Le ballon rouge (1956), režiser Albert Lamorisse – jeste tridesetčetvorominutni film koji prati jednog dječaka i njegov crveni balon u šetnji ulicama Pariza. Veoma retro.

3.       Playtime (1967), režiser Jacques Tati – komedija u kojoj je predstavljen Pariz u modernističkom duhu. Modularnost, staklene zavjese, liftovi, eskalatori, ogromne poslovne zgrade... Parodije uvijek na najbolji način uspiju da prikažu svu apsurdnost neke pojave.

4.       Blade runner (1982), režiser Ridley Scott – naučno-fantastični film sa zanimljivom vizijom o budućem izgledu svijeta 2019. godine. Izgleda da se arhitektura i tehnologija nisu razvijale brzinom koja je pretpostavljena u ovom filmu, a jedna od zanimljivosti jeste da je enterijer kuće glavnog junaka u filmu (Harrison Ford) snimana u Ennis houseFrank Lloyd Wright-a.

5.       The fifth element (1997), režiser Luc Besson – još jedno naučno-fantastično ostvarenje, koje prikazuje viziju budućnosti. 

6.       The Cube (1997), režiser Vincenzo Natali – naučno-fantastični horor, snimljen u lavirintu, vještački stvorenoj realnosti, a cilj protagonista je da pronađu izlaz i prežive.

7.       Lost in translation (2003), režiserka Sofia Coppola – film koji savršeno prikazuje užurbanost i život najmnogoljudnijeg grada na planeti, Tokija. 

8.       Knjiga rekorda Šutke (2005), režiser Aleksandar Manić - predstavlja film o romskom naselju u Makedoniji. Zapravo se radi o opštini pod nazivom Šuto Orizari, koja ulazi u sastav glavnog grada Makedonije, a u kojoj većinu stanovništva čine Romi. Ovaj pitoreskni film zapravo je dokumentarac koji prati živote stanovnika ovog naselja. U Šutki je sniman i Kustrucin Dom za vešanje.

9.       Paris, je t'aime (2006), režiseri su 22 umjetnika, između ostalog Joel i Ethan Coen, Tom Tykwer, Alexander Payne, i drugi. Film se sastoji iz nekoliko odvojenih priča koje se dešavaju u glavnom gradu Francuske i oslikava različite aspekte života u njemu.

10.       The Fall (2006), režiser Tarsem Singh - sniman na 23 različite lokacije, koje oduzimaju dah bilo prirodnom ljepotom, bilo monumentalnim građevinama. Neke od njih su Džodpur (plavi grad u Indiji), Tadž Mahal, Pariz, botanička bašta Buenos Airesa, Aja Sofija i druge. Scenografija i kostimografija su ono što ovo djelo čini izuzetnim.

11.       24 city (2008), režiser Jia Zhangke – film koij prati dešavanja u jednom gradu u Kini od 50-ih godina prošlog vijeka do danas. Kroz živote i priče ljudi prati se izgradnja stambenog kompleksa na mjestu nekadašnje fabrike, događaj preuzet iz stvarnog života. Prikazuje blisku spregu između društvenih promjena i izgrađene strukture.

12.       Inception (2010), režiser Christopher Nolan – o arhitekturi koja se stvara iz uma, paralelnim stvarnostima u snovima, koji postaju toliko realni da je veoma teško realnost odvojiti od iluzije.